Naslovna » Lekarski saveti » Upala bubrega

 

 

Upala bubrega predstavlja infekciju bubrežnog tkiva uzrokovanu najčešće bakterijama, a ređe gljivicama. Bakterije do bubrega mogu da dođu ushodnim putem, tj. iz donjih delova mokraćnog sistema (mokraćne cevi ili bešike) kroz mokraćovode, što je i najčešći put širenja infekcije. U tom slučaju bakterije iz spoljne sredine, iz genitalne regije, ulaze u mokraćnu cev, a potom, ako savladaju odbrambene mehanizme organizma i u bešiku odakle mokraćovodima ushodno dolaze i do bubrežnog tkiva. Ređe, bakterije do bubrega dolaze putem krvi, iz udaljenih organa (npr. iz krajnika, pluća i slično), ili iz okolnih organa direktnom propagacijom. Najčešći uzročnici bakterijskog zapaljenja bubrega (pijelonefritisa) su Escherichia coli, Streptococcus, Staphylococcus, Enterococcus, Klebsiella, Pseudomonas i dr.

Stanja kao što su dijabetes, prisustvo kamenja u mokraćnim organima, anomalije urinarnog trakta, neadekvatno izmokravanje, trudnoća i stanja imune kompromitacije pacijenata mogu da olakšaju razvoj infekcije i otežaju lečenje. Ponekad infekcija može da uzrokuje stvaranje ograničene gnojne kolekcije u ili pored bubrega tzv. Apsces koji se najčešće leči minimalnoinvazivnim pristupima drenaže ili hirurški, uz adekvatnu antibiotsku terapiju.

Ako se razvije akutno zapaljenje bubrega, pacijent najčešće oseća bol u slabinskoj regiji, ima visoku telesnu temperaturu, neretko i povraćanje, oseća mučninu i malaksalost koji mogu, ali i ne moraju biti praćeni simptomima zapaljenja donjih mokraćnih puteva u vidu učestalih nagona na mokrenje, peckanjem pri mokrenju, bolnog mokrenja, pojave krvi u mokraći i sl. Za postavljanje dijagnoze akutnog zapaljenja bubrega, pored razgovora sa pacijentom, fizikalnog pregleda, analize urina i urinokulture, kao i zapaljenskih parametara u krvnoj slici i biohemijskim analizama za procenu funkcije bubrega, najčešće se primenjuje i ultrazvučna dijagnostika, a u pojedinim slučajevima i pregled skenerom ili magnetnom rezonancom. Pacijent sa akutnom infekcijom bubrega najčešće zahteva lečenje antibioticima u injekcijama u bolničkim uslovima, sve do iščezavanja simptoma, normalizacije nalaza u urinu i laboratorijskih znakova zapaljenja. U slučaju da se ovakva infekcija neadekvatno leči ona može preći u hronični oblik, koji se karakteriše blažim simptomima umerene nelagode u slabinskoj regiji, malaksalošću, blago povišenim telesnim temperaturama, uz znake propadanja bubrežne funkcije uzrokovanog smanjenjem bubrežnog tkiva i stvaranjem ožiljaka. Ponekad ovakva vrsta infekcije laganijeg, ali produženog toka može da nastane i primarno, bez akutne faze praćene burnom simptomatologijom. Pored simptomatske terapije, u fazama pogoršanja ili intenziviranja infekcije i ovo stanje se leči antibioticima, najčešće u vidu tableta ili kapsula. U slučaju da česte infekcije bubrega dovedu do trajnog propadanja bubrežne funkcije, smanjenja njegove veličine i stvaranja rezervoara za često recidiviranje infekcije ponekad je preporučeno hirurško uklanjanje bubrega. U slučaju pojave urinarnih infekcija u ranom detinjstvu veoma je važno sprovesti ispitivanja u cilju otkrivanja urođenih anomalija urinarnog trakta, kao i sprovesti mere u cilju sprečavanja propadanja bubrežne funkcije.

S obzirom na to da je za obe forme zapaljenja bubrega najčešći put ulaska infekcije ushodni i da je najčešći uzročnik Ešerihija koli, nije na odmet još jednom podsetiti da je adekvatno i pravovremeno lečenje upala bešike (cistitisa) značajan faktor prevencije nastanka infekcije bubrega. Uz to, savetuje se i adekvatan unos vode, neodlaganje mokrenja i upotreba prezervativa kod promene partnera, kao i izbegavanje promiskuiteta. Veoma je važno da se pacijenti na vreme jave lekaru i da ne tumače samostalno nalaze urina i urinokulture, kao i to da sprovedu antibiotsku terapiju u predviđenom vremenu trajanja, a ne da samoinicijativno prekidaju istu sa prvim znacima popuštanja infekcije i smanjenja tegoba. U cilju lečenja infekcija i sprečavanja komplikacija, pored antibiotika često se preporučuje i istovremena upotreba probiotika, a ponekad i lekova protiv gljivica.

Pacijentima koji imaju kalkulozu urinarnog trakta ili urođene anomalije urinarnog trakta (suženje ili udvojenost mokraćnih kanala, vraćanje urina iz bešike ka bubregu i dr.), nakon saniranja infekcije savetuju se hirurške intervencije u cilju rešavanja ovih predisponirajućih faktora, ne samo za infekciju već i za trajno oštećenje bubrežne funkcije.